Botilinum Toksini (Botox)
Botulinum toksini, aşırı kas kasılmalarını engelleyerek kasları gevşetir. Estetik uygulamalarda, özellikle yüz kaslarını hedef alır. Yüzdeki ince çizgiler ve kırışıklıklar, genellikle mimik kaslarının hareketi nedeniyle oluşur. Botulinum toksini, bu kasların geçici olarak felç olmasını sağlar, böylece kırışıklıkların görünümünü azaltır.
Toksin, çeşitli tıbbi durumların tedavisinde de kullanılır. Örneğin, aşırı terleme (hiperhidroz), migren, boyun spazmları (servikal distoni), göz kası bozuklukları (strabismus), ve bazı idrar yolu problemleri gibi rahatsızlıkların tedavisinde etkilidir.
Ne Zaman Uygulanır?
Botulinum toksini genellikle estetik amaçlarla yüz kırışıklıklarını tedavi etmek için uygulanır. Bununla birlikte, bazı tıbbi durumlarda da kullanılır:
Estetik Kullanım:
-
- Yüzdeki kırışıklıklar (özellikle alın, kaş arası, göz çevresi)
- Yüzdeki yaşa bağlı gevşemeler ve sarkmalar
- Çene kaslarının aşırı çalışması sonucu ortaya çıkan “kare çene” görünümü
Tıbbi Kullanım:
- Aşırı Terleme (Hiperhidroz): Eller, ayaklar veya koltuk altlarında aşırı terleme problemi.
- Migren: Özellikle kronik migren tedavisinde.
- Servikal Distoni: Boyundaki kasların istemsiz kasılması.
- Strabismus (Göz Ebeği Bozukluğu): Göz kaslarının düzensiz çalışması.
- Bruksizm: Dişleri sıkma ve çene kaslarını aşırı kullanma durumu.
Etki Süresi Ne Kadardır?
Botulinum toksini uygulandıktan sonra, etkisi genellikle 3-7 gün içerisinde belirginleşir. Ancak, kasların gevşemesi ve kırışıklıkların azalması tamamen birkaç gün alabilir. Etkilerin tam olarak ne kadar süreceği kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle 3-6 ay arasında bir süre boyunca etkili olurlar. Uygulama sonrasında, kaslar zamanla tekrar işlevsel hale gelir ve kırışıklıklar yeniden belirginleşebilir.
Botulinum toksininin etkisi geçici olduğundan, belirli aralıklarla uygulama yapılması gerekebilir. Uygulama aralıkları kişisel ihtiyaçlara ve tedaviye verilen yanıta göre değişir.
Yan etkileri ve riskleri nelerdir?
Botulinum toksini genellikle güvenli olsa da, bazı yan etkiler görülebilir. Bunlar arasında:
- Baş ağrısı
- Geçici kas zayıflığı veya asimetri
- Uygulama bölgesinde morarma, şişlik veya kızarıklık
- Alerjik reaksiyonlar (çok nadir)
- Göz kapağı sarkması veya kaş asimetrisi gibi istenmeyen sonuçlar
Bu yan etkiler genellikle geçici olup, birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Ancak, herhangi bir yan etki durumunda bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.
Hangi Markalar Vardır?
Botulinum toksini kullanımı, estetik ve tıbbi alanlarda oldukça yaygındır ve birden fazla marka tarafından üretilir. Bunlardan en bilinenleri şunlardır:
-
Botox (Allergan): Dünyanın en yaygın kullanılan botulinum toksini markalarından biridir. Botox, kırışıklık tedavisinin yanı sıra birçok tıbbi hastalık için de onaylı bir tedavi seçeneğidir.
-
Dysport (Ipsen): Botox’a benzer bir formülasyona sahip olan bu marka, genellikle yüz kırışıklıkları, migren, hiperhidroz gibi durumlarda kullanılır. Dysport, daha hızlı etki gösterebilir ve bazı hastalar için daha uygun olabilir.
-
Xeomin (Medytox): Botox’tan farklı olarak, Xeomin içeriğinde koruyucu maddeler bulunmaz. Bu da onu daha saf bir botulinum toksini seçeneği yapar. Uygulama bölgesine daha az alerjik reaksiyon riski oluşturabilir.
-
Jeuveau (Evolus): Son zamanlarda piyasaya çıkan ve Botox’a alternatif olarak kabul edilen bir markadır. Etkinliği ve güvenliği konusunda yapılan araştırmalar giderek artmaktadır.
-
Botulax (Hugel): Özellikle Güney Kore menşeli bir marka olup, birçok ülkede estetik ve tıbbi tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Fiyat avantajı ile dikkat çeker, ancak güvenlik ve etkinlik açısından bazı kullanıcılar Botox’a göre farklı deneyimler yaşamaktadır.
Son olarak küçük bir uyarı,
Botoks uygulaması yalnızca sağlık kuruluşlarında ve yetkili hekimler tarafından uygulanması gereken bir uygulama olup ülkemizde sağlık bakanlığı tarafından onaylanan üç tane botoks markası bulunmaktadır. Bunlar Dysport, Botoks ve Nabota isimleriyle piyasada bulunur. Bu üç botoks markası dışında kalan hiçbir botoks markasının günümüzde Türkiye’de kullanım onayı yoktur ve resmi yollarla ülkemize getirilmemektedir.
Botoks ilaçları ithal ilaçlar olduğundan dolayı döviz kuruna bağlıdır. Maliyeti yüksek ilaçlar olduğu için maalesef ülkemizde çok sayıda kaçak ya da sahte botoks bulunmaktadır ve botoks uygulamaları güvenilirliği olmayan bu ilaçlarla yapılabilmektedir. Benzer şekilde dolgu maddeleri de estetik için sıklıkla kullandığımız yüksek maliyetli tıbbi malzemelerdendir ve botoks gibi dolgu malzemelerinde de çok sayıda kaçak ya da sahte ürünlere piyasada sıkça rastlanmaktadır.
Botoks ve dolgu gibi uygulamalar yetkili hekimler tarafından sağlık bakanlığı onaylı malzemeler ile uygulandığında güvenli uygulamalardır ancak bu ilaçların kaçak ya da sahte olanlarının hangi ortamda ne şekilde üretildiği bilinmemektedir ve insan hayatını tehdit edebilecek boyutta yan etkilere sebep olabilir. Örneğin kaçak ya da sahte botoks, dolgu uygulamaları ile bulaşıcı hastalıklar, enfeksiyonlar, felç, ciddi alerjik reaksiyonlar ve ölümcül toksikasyonlara kadar gidebilen yan etkiler yaşanabilir. Bu nedenle bu tarz estetik ve kozmetik dermatolojik uygulamalar yalnızca sağlık kuruluşlarında bu işlemleri yapmaya yetkili bir hekim tarafından ve sağlık bakanlığı onaylı malzemeler ile yapılmalıdır. Bu nedenle bu uygulamaları yaptıran kişiler uygulamayı yapan hekimin bu alanda yetkisi olup olmadığını ve kullandığı malzemenin orijinalliğini ve menşeini sorgulamalıdır.